Η Άννα της επιθεώρησης και η παρακαταθήκη της σήμερα

Ο καλλιτεχνικός χώρος αλλά και το κοινό που το συντρόφεψε με τις ερμηνείες της πενθεί για την απώλεια της Άννας Παναγιωτοπούλου και ο Αλέξανδρος Ρωμανός Λιζάρδος μας θυμίζει κάποιες σημαντικές στιγμές της καριέρας της.

Βάση της δημοσιογραφικής έρευνας της ομάδας της εκπομπής «Πάμε Δανάη», η ηθοποιός που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 76 ετών, το Μεγάλο Σάββατο, θα κηδευτεί την Πέμπτη. Η Άννα Παναγιωτοπούλου άφησε το αποτύπωμα της σε ταινίες κινηματογραφικές, σε επιθεωρήσεις στη σκηνή (αλλά και τις βιντεοκασέτες), όπως και σε τηλεοπτικές σειρές (κάποιες από τις οποίες υπέγραψε την παραγωγή και η ΕΡΤ).

Είναι δύσκολο ένας άνθρωπος να φέρει στην προσωπικότητα του περισσότερα από ένα ονόματα και να υπακούει σε αυτά. Η Άννα Παναγιωτοπούλου ήταν η εξαίρεση. Στην ταυτότητα της θα μπορούσε να γράφει Όλγα Χαρίτου Παπαχαρίτου, Λαβρεντία Μπισμπίκη, Χριστίνα Μαρκάτου, Βάλια Αδάμη. Ήταν και έφερε όλα αυτά τα ονόματα, άλλοτε στην περσόνα της και άλλοτε στο οπλοστάσιο του, εμποτισμένου με θλίψη και προβληματισμό, γέλιου.

Με αφορμή την απώλεια της, σας δείξαμε μερικά αποσπάσματα από την επική επιθεώρηση «Αλαλούμια», που μαγνητοσκόπησε η ΕΡΤ. Εκεί ξεδιπλώθηκε όλο το ταλέντο αλλά και η εποχή που σατιριζόταν. Λίγα χρόνια αργότερα, όπως προδίδει και ο τίτλος, το «Σιχτίρια ‘88», επιθεώρηση που ανέβασε στο θέατρο «Βέμπο» ο Βαγγέλης Λιβαδάς τον χειμώνα 1987-88 καταγράφει με χιούμορ άλλα προβλήματα μετά από τα 7 γεμάτα χρόνια σοσιαλισμού. Λίγο πριν τις εκλογές του βρώμικου ΄89 (της 18ης Ιουνίου 1989 και εν συνεχεία της 5ης Νοεμβρίου 1989), πριν τα σκάνδαλα φτάσουν και ξεπεράσουν τη μέχρι τότε ανοχή της χώρας, μια άλλη επιθεώρηση σε κείμενα κυρίως των Άννα Παναγιωτοπούλου-Δήμητρα Παπαδοπούλου κατέγραφε υπαινικτικά τα γεγονότα.

Ίσως στο πιο πετυχημένο κείμενο της παράστασης, αυτό της μικρής Δημητρούλας (εμπνευσμένο από το εμβληματικό σκετς «Οικογένεια Γ@μιώμαστε», καταγράφει την κατρακύλα του εκπαιδευτικού συστήματος, του θεσμού της εκπαίδευσης, της οικογένειας υπό το πρίσμα του «από μικρό και από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια».

Σε ένα τηλεπαιχνίδι γνώσεων (και κυρίως άγνοιας), τη «γρύλιζα», βλέπουμε ξεκάθαρα τον φόβο έκθεσης άγνοιας αλλά και τη συνείδηση του εύκολου πλουτισμού που έρεε με την είσοδο της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή ένωση. Η Βαλερύ Ζούζουρα, κοπτοραπτού στο επάγγελμα, ήταν η ηρωίδα «Μπορείτε να με βοηθήσετε λίγο […] λυπάμαι έχασα». Σχολιάζει το βόρβορο της πολιτικής κατάστασης με τη στάση της αέναης παραίτησης της από κάθε προσπάθεια διεκδίκησης.

Σε ένα γκλάλοπ που υποτίθεται γίνεται από την ΕΡΤ, η Σεβαστή Νταντάκουρα, αναλύεται ο ρόλος των φύλων στη σύγχρονη Ευρωπαϊκή κοινότητα. «Πήγαμε στο Μουζέουμ […] που τη βρήκαν όλη αυτή την παλιατζούρα και το στολίσανε;» θα πει σε ένα σημείο. Θίγει όμως και την πηγαία αμορφοσιά της Ελλάδας που με παντιέρα τον πολιτισμό, ζει και απολαμβάνει την ιεραρχία του «Μπίθουλα»: «Οιδίποδας ήταν. Βγήκαν εκεί με κάτι κελεμπίες. Ψέλνανε; Τραγουδάνε; Δεν κατάλαβα! Αλλά είπα: δε βαριέσαι. Δεν ταράχτηκα. Σκέφτηκα πως όπου να ‘ναι θα βγει ο Ψάλτης, θα πει μια μαλακία. Θα γελάσουμε».

Η απλότητα, η απαξίωση, η κριτική ματιά, το υπόγειο εύστοχο πολιτικό σχόλιο αλλά και ο πόνος, η μοναξιά, η κατάντια, παρήγαγαν ένα ομοιογενές ζυμάρι που με τις ερμηνείες της η Άννα Παναγιωτοπούλου έψηνε σε σιγανή φωτιά, αφήνοντας μια ευωδιά από οικογενειακό τραπέζι που πάντα κάποιος θα βρεθεί να παραγγείλει πίτσα. Δική μας πολιτιστική κληρονομιά, όσα άφησες στο μαγνητικό και οπτικό υλικό. Σε ευχαριστούμε βαθύτατα γυναίκα με τα πολλά ονόματα που έκρυβες στον έλεγχο του διαβατηρίου σου στο μεγάλο ταξίδι της ζωής.

www.ertnews.gr